Fibrokistik Meme

Fibrokistik meme ne demektir?

İçinde sıvı dolu boşluklar, fibrozis adını verdiğimiz bağ dokusu artışı ve adenozis denilen süt bezlerindeki büyüme ile karakterize olan değişikliklere fibrokist denilmektedir. Eskiden fibrokistik hastalık terimi kullanılırken artık bu durumun bir hastalık olmadığı kabul edilmiştir. (Şekil 1)

Kadınların yaklaşık yarısı hayatlarının bir döneminde  fibrokistik değişiklikleri yaşarlar.

Fibrokistler neden oluşur? 

Kesin olarak nedeni bilinmemekle birlikte menstrual döngüdeki hormonal değişiklikler ve meme dokusunun verdiği yanıtın neden olduğu düşünülmektedir. En sık 20-50 yaş arasındaki kadınlarda görülür.

Belirtileri nelerdir?

Çoğu kadında belirti olmazken bazı kadınlar memelerde hassasiyet, ağrı ve ele gelen sertliklerden yakınırlar. Özellikle bu şikayetler adet görmeden önceki günlerde artış gösterebilir.  Genellikle memelerdeki değişiklikler iki taraflıdır. Daha nadiren meme ucundan sarı/yeşil veya kahverengi renkli akıntı gelebilir.

Fibrokistler kansere dönüşür mü?

Fibrokistlerin saptanması hastanın kanser riskini artırmaz. Buna rağmen hekim kontrolü önemlidir. Çünkü bu tip memeleri değerlendirmek zor olabilir ve kanserin erken belirtilerini gözden kaçırmak kolaylaşır.

Hekime ne zaman başvurmalı? 

• Memede ele gelen yeni bir kitle fark edilirse
• Daha önce kist olduğu düşünülen bir kitle aniden büyürse
• Adet dönemi geçtikten sonra bile ağrı devam ediyor veya artıyorsa
• Memede sıra dışı bir değişiklik ortaya çıkmışsa
• Kanlı meme ucu akıntısı mevcutsa

Tanı nasıl konulur?

Hekim meme muayenesi yapıp değişiklikleri değerlendirdikten sonra yaşınıza, bulgulara  ve şüphe derecesine göre testler ister. Bazı durumlarda ele gelen kitleyi değrelendirmek için hem mamografi hem ultrasonografi istenirken genellikle 30 yaş altında sadece ultrasonografi yeterlidir.

Ultrasonografide kitlenin kist (sıvı içerikli) mi olduğu  veya katı (hücrelerden oluşan) mı olduğu anlaşılır. Nadiren kist içeriği yoğun ise hücre dolu gibi değerlendirilip yakın takip veya biyopsi gerekli görülebilir.

Nasıl tedavi edilir?

Memenin fibrokistik yapıda olması tedavi gerektiren bir durum değildir. Bazen kist büyükse ve ciddi ağrı yapıyorsa kist içindeki sıvı iğne yardımı ile boşaltılır. Bu işlem risk içermez ve hastanın hızla rahatlamasını sağlar.

Nadiren kistik yapının içinde hücrelerden oluşan bir oluşum görülür. Bu durumda kesin tanı için hücrelerden oluşan kısımdan biyopsi yapılır. Şüphe derecesine göre bu alan cerrahi olarak çıkarılabilir.

Fibrokistik meme belirtilerini rahatlatmak için kullanılan ilaçlar  arasında ağrı kesiciler veya antiinflamatuar ilaçlar sayılabilir. Nadiren hormonal düzeni modüle eden ilaçlara ihtiyaç duyulabilir.

Alternatif tıp için “evening primrose oil” veya E vitamini kapsüllerinin fayda sağlayabileceği bildirilmiştir.

Meme ağrısını rahatlatmak için yaşam şekli önerileri:

• Doğru sütyen bedenini kullanın. Gerekirse profesyonel yardım alın.
• Egzersiz yaparken veya uyurken sporcu sütyeni kullanın.
• Kafein tüketimini kısıtlayın.
• Az yağlı yiyecekler tüketin. Trans yağlar kullanmayın.
• Kullandığınız hormonal ilaçlar veya gıda takviyeleri konusunda doktorunuza bilgi verin.