Meme Kanseri Nasıl Evrelenir?
Meme kanserinin evrelemesi için en sık kullanılan sistem AJCC (American Joint Committee on Cancer) TNM sistemidir. Yedi temel parametre kullanılır:
- Tümörün büyüklüğü (T): Boyutu ve çevre dokuyla ilişkisi
- Yakındaki lenf nodlarının durumu (N): Kanser komşu lenf nodlarına yayılmış mı? Eğer yayılım varsa kaç lenf nodu etkilenmiş?
- Uzak organlara yayılım (metastaz) var mı (M)?: Kemik, akciğer veya karaciğer gibi organlarda tümör var mı?
- Östrojen reseptörü durumu (ER): Kanser hücrelerinde östrojen reseptörü var mı?
- Progesteron resptörü durumu (PR): Kanser hücrelerinde progesteron reseptörü var mı?
- Her2/neu (HER2) durumu: Kanser hücrelerinde HER2 denilen protein var mı?
- Kanserin derecesi (Grade: G): Kanser hücreleri normal meme hücrelerine ne kadar benziyor?
Ocak 2018 itibariyle AJCC meme kanseri için hem patolojik (cerrahi) hem de klinik evreleme içermektedir. Cerrahinin yapıl(a)madığı durumlarda klinik evreleme kullanılır.
T, N ve M harflerinin sonundaki rakamlar veya harfler her bir faktör hakkında bilgi verir. Rakam ne kadar büyükse kanser o kadar ilerlemiş demektir.
TNM EVRELEMESİ
T kategorisi:
TX: Esas tümör değerlendirilemiyor.
T0: Esas tümörün varlığına dair kanıt yok.
Tis: Karsinoma in situ (DCİS veya tümör kitlesi olmadan meme başının Paget hastalığı)
T1 (1a, 1b ve 1c): Tümörün en büyük çapı 2 cm’den küçük
T2: Tümör 2 cm’den büyük ama 5 cm’den küçük
T3: Tümör 5 cm’den büyük
T4 (4a, 4b, 4c ve 4d): Herhangi büyüklükteki bir tümör göğüs duvarına ve/veya deriye yayılmış. İnflamatuar meme kanseri de bu grupta yer alır.
N kategorisi:
NX: Yakındaki lenf nodları değerlendirilemiyor (örneğin daha önceden alınmış)
N0: Kanser yakındaki lenf nodlarına yayılmamış
N0(i+): Kanserin lenf nodundaki miktarı 200 hücreden veya 0.2 mm’den az.
N0(mol+): Koltuk altındaki lenf nodlarında kanser hücresi (özel boyalar ile bakılsa bile) görülmüyor fakat RT-PCR denilen özel bir test ile kanser hücresinin izine bakılıyor. (RT-PCR standart olarak yapılmaz. Sadece deneysel amaçlı bakılır. Çünkü tümör hücresinin izinin olup olmaması tedavi kararını etkilemez.)
N1: Kanser koltuk altında 1-3 lenf noduna ve/veya çok az miktarda mammaria interna lenf nodlarına (SLNB’de) sıçramıştır.
N1mi: Koltuk altı lenf nodlarında mikrometastaz dediğimiz çok küçük miktarda kanser varlığı (0.2 mm- 2mm arası büyüklükte)
N1a: Kanser koltuk altındaki lenf nodlarından 1-3 tanesine sıçramıştır ve en az bir tanesinin büyüklüğü 2mm ‘den büyüktür.
N1b: Kanser aynı taraftaki mammaria interna lenf nodlarına sıçramıştır ama bu sadece SLNB sırasında saptanmıştır ve klinik olarak lenf nodunda büyümeye yol açmamıştır.
N1c: Hem N1a ve hem de N1b bir arada olursa N1c olarak evrelenir.
N2: Kanser koltuk altındaki 4-9 lenf noduna sıçramıştır veya mammaria interna lenf nodlarında büyümeye neden olmuştur.
N2a: Kanser en az bir metastaz çapı 2 mm’den büyük olmak üzere koltuk altında 4-9 arası lenf noduna sıçramıştır.
N2b: Kanser mammaria interna lenf nodlarından bir veya daha fazlasında büyümeye neden olmuştur.
N3: Aşağıdaki durumlardan herhangi birisi varsa:
N3a: Kanser en küçük metastaz çapı en az 2 mm olmak üzere koltuk altındaki 10 veya daha fazla lenf noduna sıçradıysa
VEYA
Kanser infraklaviküler lenf nodlarına (köprücük kemiği altındaki) sıçramış ve boyutu 2 mm’den büyükse.
N3b: Kanser koltuk altındaki en az bir lenf nodunda var ve 2 mm’den büyükse ve aynı zamanda mammaria interna lenf nodlarında büyümeye neden olmuşsa
VEYA
Kanser koltuk altında 4’ten fazla lenf noduna sıçramış (en az 2 mm) ve mammaria interna lenf nodunda SLNB sırasında az miktarda kanser hücresi saptanırsa.
N3c: Kanser supraklaviküler lenf nodlarında (köprücük kemiğinin üzerindeki) 2 mm’den büyük odak oluşturmuşsa.
M Kategorisi:
MX: Uzak organ metastazı (yayılımı) değerlendirilemiyor
M0: Fizik muayene veya radyolojik tetkiklerde uzak organ metastazı yok.
cM0(i+): kanda veya kemik iliğinde özel testler yapıldığında az sayıda kanser hücresi saptanmışsa veya koltuk altı, klavikula veya mammaria interna lenf nodları dışındaki lenf nodlarında 0.2 mm’de küçük yayılım varsa.
M1: Kanser uzaktaki organlara da yayılmış (Kemik, akciğer, beyin ya da karaciğer)
(Bu sayfa “American Cancer Society” tarafından hazırlanan evreleme sitemine dair bilgiler ışığında hazırlanmış ve Türkçeleştirilmiştir. Detaylı bilgi için www.cancer.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.)