Kasık Fıtığı (İnguinal Herni)
Kasık bölgesinde karın duvarını oluşturan dokulardaki zayıflık nedeniyle karın içerisindeki organların dışarıya doğru pırtlamasına kasık fıtığı denir. Oldukça sık görülen cerrahi problemlerden biridir.
Belirtileri nelerdir?
- Kasıkta ayağa kalkınca, ıkınınca veya öksürünce belirginleşen şişlik
- Kasıkta yanma veya ağrı
- Hareketle artan ağrı veya ağırlık, rahatsızlık hissi
- Erkeklerde bazen testislere vuran ağrı ya da testislerin çevresinde şişlik
Kasık fıtığı tek başına tehlikeli bir durum olmamakla beraber bazen karın duvarındaki delikten içeri giren karın zarı ya da bağırsak burada sıkışabilir. Eğer şişlik kendiliğinden içeri girmiyor, devamlı ve şiddetli ağrı yapıyorsa inkarsere (sıkışmış) fıtıktan söz edilir ve acilen doktora başvurmak gerekir. Bu sıkışıklığın devam etmesi, damarlardaki kan akışını engelleyerek sıkışan dokunun beslenmeni bozar ve kangren olmasına neden olur. Bu duruma ise boğulmuş fıtık (strangüle inguinal herni) denir. Eğer acil olarak müdahale edilmezse hayatı tehdit edebilen ciddi komplikasyonlara neden olur.
Fıtığın boğulmasının belirtileri nelerdir?
- Şiddetli ağrı (bazen bıçak saplanır gibi keskinleşebilir ya da yaygın karın ağrısına dönüşebilir)
- Ateş
- Bulantı ve/veya kusma
- Fıtık kesesinin kırmızı, morumsu veya kahverengi renk alması
- Gaz ve/veya dışkı çıkaramama
Bu şikayetlerden biri veya birkaçı varsa acilen doktora başvurulması hayat kurtarıcıdır.
Fıtık neden oluşur?
- Karın içerisindeki basıncın artmasına neden olan durumlar
- Karın duvarında zayıf nokta varlığı
- Kabızlık ve sürekli ıkınma
- Erkeklerde prostat büyümesine bağlı olarak işeme sırasında ıkınma ve zorlanma
- Kronik öksürük
- Ağır yük kaldırma
- Karın kaslarını zorlayan ağır fiziksel egzersiz
- Gebelik
Risk faktörleri nelerdir?
- Erkek olmak (Erkeklerde sperm taşıyan kanal kasıktaki bir açıklıktan geçer ve bu delik büyüyerek fıtık oluşmasına neden olabilir)
- Yaşlanmak
- Kronik öksürük
- Kabızlık
- Gebelik
- Erken ve düşük doğum ağırlıklı doğmuş olmak
- Daha önce aynı taraftan yada karşı taraftan fıtık ameliyatı geçirmiş olmak
Fıtık tanısı nasıl konulur?
Fizik muayene genellikle tanı koymak için yeterlidir. Bazen fıtık elle hissedilmeyecek kadar küçük olabilir veya aşırı kilolu hastalarda muayene tanı koydurucu olmayabilir. Böyle durumlarda ultrasonografi, BT (bilgisayarlı tomografi) gibi testlere başvurulması gerekebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Tesadüfen saptanan çok küçük fıtıklar gözlem altında tutulabilir. Ancak gittikçe büyüyen, bası ve ağrı yapan fıtıklarda cerrahi tamir önerilir. Sıkışmış ve boğulmuş fıtıklar ise mümkün olan en kısa sürede ameliyat edilmelidir.
Fıtık ameliyatı nasıl yapılır?
Geleneksel açık cerrahi: Kasık üzerine yapılan kesiden dışarı pırtlayan doku içeri yerleştirilir ve buradaki defekt bir yama konularak tamir edilir. Mümkün olan en kısa sürede hasta hareketlendirilir. Ancak günlük hayata dönüş birkaç gün ya da haftayı bulabilir.
Kapalı (laparoskopik) cerrahi: Bu genel anestezi gerektiren bir yöntemdir. Genellikle karın üzerine yapılan 3 minik kesiden girilen aletler ile fıtık içeriği batın içine yerleştirilir ve yine aynı şekilde yama ile defekt (delik) tamir edilir. Laparoskopik yapılan ameliyatlarda hasta daha erken aktif hayata döner, daha az yara izi kalır ve tekrarlama ihtimali daha düşüktür. Özellikle iki taraflı fıtığı olan hastalarda aynı küçük kesilerden ameliyatın yapılması avantaj sağlar.
Fıtık olma riski azaltılabilir mi?
Bazı şeylere dikkat edilirse fıtık olma riski veya fıtığın tekrarlama olasılığı azaltılabilir:
- Kilonuza dikkat edin.
- Liften zengin beslenin ve düzenli dışkılama alışkanlığı oluşturun.
- Ağırlık kaldırmamaya veya kaldırmak zorunda kalırsanız dikkat etmeye çalışın.
- Kronik öksürük, prostat büyümesi gibi şikayetleriniz varsa tıbbi yardım alın.
- Sigara içmeyin.